حجت الاسلام والمسلمین سید مفید حسینی کوهساری، مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه طی گفت و گویی با خبرنگار خبرگزاری حوزه به موضوع روز قدس پرداخت که مشروح این مصاحبه را در ذیل می خوانید:
ببینید:
فیلم | چرا روز قدس؟!
فیلم کامل گفت وگو با مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه درباره روز قدس
* ضمن تشکر از فرصتی که فراهم کردید، بفرمایید چرا روز قدس به این نام نامگذاری شده است؟
نامگذاری روز قدس از سوی امام خمینی (ره) در رمضان سال ۱۳۵۸ انجام شده است. در پی عملیات وحشیانه رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان، امام راحل پیامی را صادر کرده و روز جمعه پایانی ماه مبارک رمضان را به عنوان روز قدس اعلام نموده و از تمام مسلمانان برای حمایت از قدس و فلسطین دعوت نمودند تا راهپیمایی داشته باشند.
بعد از جنگ شش روزه اعراب با اسرائیل که در آن جنگ به یک معنا رژیم اشغالگر صهیونیستی بر کل دنیای اسلام غالب شد و چهار کشور مصر، سوریه، اردن و لبنان وارد جنگی با اسرائیل شده و این رژیم در شش روز جنگ را به پیروزی رساند و اسرائیلی ها پس از این پیروزی، روزی را به نام «روز اورشلیم» نامگذاری کردند.
پس از این موضوع، مسلمانان از یک طرف، شکست سنگینی خورده بودند و از طرف دیگر، نامگذاری روز اورشلیم نیز آنان را ناراحت کرده بود و به همین جهت، خود فلسطینیان عملیات هایی را انجام داده و معرکه ای به نام «معرکه کرامه» را انجام دادند و به خاطر همان چند پیروزی که به دست آوردند، روزی را به نام «روز فلسطین» نامگذاری کردند که در آن روزها بیشتر ماهیت عربی و ماهیت ملی داشت و تقریبا از یادها رفته بود؛ اما امام خمینی (ره) روز قدس را نامگذاری کردند و در فرمایشات بعدی ایشان نیز در تبیین روز قدس، جملات و بیانات راهبردی داشتند که نشان می داد نگاه امام خمینی (ره) به قضیه فلسطین و قدس صرفا یک منطقه جغرافیایی در غرب آسیا نبود؛ بلکه با تعبیراتی همچون: «روز قدس روز فلسطین نیست؛ روز اسلام و روز احیای اسلام است؛ روز مقابله اسلام و روز قدرت اسلام در برابر ابرقدرت هاست؛ روز رسول اکرم (ص) است؛ روز مقابله مستضعفین با مستکبرین در عالم است؛ روزی که سرنوشت دنیای اسلام رقم می خورد؛ روز قدرت یافتن ملت های محروم و مستضعفین است و روز تشکیل حزب مستضعفین عالم است» اهمیت این روز را به همگان نشان دادند.
نگاه امام راحل که بعدها از سوی رهبر معظم انقلاب نیز تعقیب شد، این بود که فلسطین صرفا مسئله جغرافیای فلسطین نیست و روز قدس مربوط به کل دنیای اسلام و بلکه مربوط به مستضعفین عالم و روز آزادی بشر از سلطه ابرقدرت های عالم است؛ اما یکی از سؤالات این است که چرا این نگاه تعقیب می شد؟ چون قدس نمادی از زورگویی و سلطه گری تمدن غربی به ویژه علیه مسلمانان بود که در قلب دنیای اسلام و قبله اول مسلمانان انجام می شد و این رژیم به اشغال آن پرداخته بود و هسته دولتی که نه تنها یک دولت صهیونیستی است؛ بلکه دولتی است که تمام نقشه های دولت های غربی را قرار است در منطقه ایفا کند، پایه ریزی کرده بود؛ یعنی به عنوان پایگاه و محور تعقیب اهداف و آرمان های تمدن غربی در بطن دنیای اسلام قصد فعالیت داشت و امام راحل به خوبی به این نگاه رسیده بودند و متأسفانه هنوز برای بسیاری از افراد این سؤال وجود دارد که چرا قدس به این اندازه در سیاست های جمهوری اسلامی ایران جایگاه دارد که باید گفت به نظر می آید هنوز تبیین های لازم به خوبی صورت نگرفته است که واقعا قضیه قدس و فلسطین، مرتبط با همه دنیای اسلام است و از یک نگاه دیگر، یک مسئله انسانی و بشری و بلکه یک مسئله تمدنی است؛ یعنی در یک موازنه تمدنی، تمدن غرب در وسط دنیای اسلام، جای پای محکمی برای رسیدن به اهداف خود تعبیه می کند؛ لذا این مسئله که ما فلسطین و قدس را محدود در جغرافیای خاص نبینیم، از نکات مهمی است که امام راحل بر آن تأکید داشتند.
* اگر روز قدس را نداشتیم و چنین روزی نامگذاری نمی شد، چه اتفاقاتی می افتاد؟ از تأثیرات راهپیمایی های روز قدس در ایران و سایر کشورها بفرمایید.
من دوست دارم روز قدس را در منظومه گفتمانی انقلاب اسلامی تصویر کنم؛ اگر روز قدس نبود، یعنی اگر انقلاب اسلامی نبود؛ یعنی اگر هویت جدید اسلامی نبود.
روز قدس نمادی است از اینکه مسلمانان می خواهند از هویت خود دفاع کنند؛ مسلمانان می خواهند پس از ده ها سال ذلت، سرسپردگی و خیانت در دنیای اسلام، به دوران عزت، هویّت و آرمان های اسلام و قرآن برگردند؛ می خواهند به آیه شریفه ۱۳۹ سوره آل عمران «وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ» برگردند؛ یعنی اگر شما مؤمنید، مؤمن باید عزیز بوده و احترام و جایگاه داشته باشد؛ معنا ندارد که مؤمن ذلیل، زیردست، شکست خورده و بازی خورده باشد؛ لذا اگر واقعا روز قدس به معنای امروز وجود نداشت، اولا تمام مناطق فلسطین اشغال می شد و ثانیا خود قدس به عنوان پایتخت رژیم اشغالی تعیین و تثبیت می شد و فراتر از آن، شعارهای دولت صهیونیستی محقق می شد.
این دولت غاصب فقط برای اشغال منطقه فلسطین شکل نگرفت؛ چون رسما در اسناد خود شعارهای «از نیل تا فرات» را داده بودند و اگر روز قدس نبود، واقعا از نیل تا فرات را گرفته بودند؛ کما اینکه در دوره هایی، بخش زیادی از دنیای اسلام را همراه خود کرده بودند.
صهیونیست ها بعد از جنگ شش روزه با مسلمانان که به شکست مسلمانان ختم شد، صحرای سینا در مصر، بلندی جولان در سوریه، کرانه باختری در اردن و جنوب لبنان را غصب کرده بودند و تحت اشغال آنان بود که البته هم اکنون بلندی های جولان هنوز در دست آنان است و کرانه باختری و صحرای سینا اگرچه به یک معنا برگردانده شدند؛ اما طی یک قرارداد ننگین با مصر و اردن آزاد شدند و تنها جایی که اسرائیل مجبور به عقب نشینی شد، جنوب لبنان بود که با اقتدار جبهه مقاومت و حزب الله لبنان و به خاطر فرهنگی که روز قدس به همراه خود آورده بود، صورت گرفت؛ لذا ما در کل منطقه شاهد گسترش دولت صهیونیستی بودیم و اگر روز قدس نمی بود، فرهنگ مقاومت و جهاد در دنیای اسلام شکل نمی گرفت.
اگر قدس نبود، جبهه مقاومتی که امروز از لبنان، فلسطین و سوریه تا مرز یمن را در برگرفته و لشکر پنهانی که در همه جای دنیای اسلام گسترده شده است و همچنین کسانی که دلباخته فرهنگ مقاومت و شهادت بوده و به دنبال احیای عزت اسلامی هستند، شکل نمی گرفت و مهمترین اتفاق این بود که فلسفه طراحی رژیم صهیونیستی به مرحله اجرا در می آمد و محقق می شد و کل دنیای اسلام را به عنوان بخشی از تمدن کلان غربی می دیدند.
امروزه ما نه تنها مزدور و آلت دست قدرت های برتر و غربی نیستیم؛ بلکه در برابر آنان ایستاده ایم ، با آنان مقابله کرده و آنان را شکست داده ایم و دست آنان را در کل دنیای اسلام و بین الملل رو کرده ایم و توانسته ایم رسوایی سازمان ها و نهادهای بین المللی و اسنادهای بین المللی همچون حقوق بشر را در کل عالم جار بزنیم؛ همچنین تمدن غرب را با یک سری چالش های جدی و بلکه در جاهایی با بحران مواجه کرده ایم و این دستاوردها، محصول تفکری است که خروجی آن روز قدس می شود؛ تفکری که ما به دنبال عزت دنیای اسلام هستیم و فلسطین شاخص ماست؛ فلسطین نمادی برای این مسئله است که دنیای اسلام نمی خواهد راه های دهه های قبلی خود را طی نماید؛ بلکه به دنبال احیای مجدد هویت خود هستیم و امروز نیز مطابق با منویات رهبر معظم انقلاب، نه تنها به دنبال احیاء هویت هستیم؛ بلکه به دنبال احیاء تمدن نوین اسلامی نیز هستیم تا بتوانیم حکومت توحیدی را در عرصه جهانی رقم بزنیم.
* اهمیت راهبردی و محوری قدس چیست؟
اولا قدس و فلسطین قبله اول مسلمانان است و جایگاه بسیار رفیعی در آیات و روایات دارد و معراج پیامبر در آن رقم خورده و سوره اسراء مربوط به داستان معراج و فلسطین و قدس است.
نکته دوم اینکه فراتر از نگاه ما به منابع اسلامی، اگر به تاریخ اسلام مراجعه کنیم، مشاهده خواهیم کرد که قدس همیشه از جایگاه برجسته برخوردار بوده است؛ قدس در سال سیزدهم هجری به دنیای اسلام ملحق می شود و در یک دوره ۸۸ ساله جنگ های صلیبی که در قرن پنجم هجری اتفاق می افتد، تحت تصرف مسیحیان قرارمی گیرد؛ اما غیر از ۱۰۰ سال اخیر و غیر از یک ۸۸ سال تا قرن بیستم که انگلیسی ها، عثمانی ها را شکست داده و فلسطین را اشغال می کنند، فلسطین مربوط به دنیای اسلام بوده و بلکه دنیای اسلام به صورت غیرتمندانه در طول تاریخ آن را حفظ کرده و علیرغم جنگ های مکرری که اتفاق افتاد، فقط ۸۸ سال توانستند بر فلسطین تسلط پیدا کنند و نشان می داد دنیای اسلام حساس بود که این نماد را به عنوان قبله اول اسلام حفظ کند.
ویژگی بعدی درباره اهمیت قدس، این است که در یکصد سال اخیر که فلسطین به اشغال انگلیسی ها و پس از آن به اشغال اسرائیلی ها در می آید، مشاهده می کنیم که در هیچ یک از موضوعات دنیای اسلام، به اندازه فلسطین شاهد حساسیت کل جهان نیستیم؛ اولا در همین صد سال اخیر بسیاری از کشورهای اسلامی وارد جنگ مسلحانه و نظامی با اسرائیل می شوند؛ ما در خلال حدود ۸۰ سال اخیر، هزاران بیانیه و پیام از طبقات گوناگون و طیف های مختلف علمایی، سیاسی و ... علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین داشته ایم.
ما فقط پیام هایی که علمای دنیای اسلام در خلال این سال ها برای فلسطین صادر کردند را جمع کردیم، تبدیل به چند جلد کتاب شده است.
فلسطین به نماد دنیای اسلام و رژیم صهیونیستی به عنوان نماد و امتداد تمدن غربی همواره در طول این ۸۰ سال باهم چالش داشتند و تمام سطوح در دنیای اسلام از علما، هنرمندان، شاعران، بانوان و ... درگیر این مسئله بوده و از آن طرف هم همه توان و قوای تمدن غربی چه در ابعاد سیاسی، رسانه ای، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، علمی و ... پای کار آمده تا آن را حفظ کنند؛ لذا به نظر می آید که می شود اینگونه گفت: «قدس و فلسطین پرظرفیت ترین و راهبردی ترین مسئله جهان اسلام در مواجهه با تمدن غربی است».
* روز قدس امسال چه خصوصیت هایی دارد؟ سخنان آیت الله العظمی سیستانی در دیدار پاپ فرانسیس چه تأثیراتی برموضوع روز قدس امسال خواهد داشت؟
امسال در تعاملات ما با قضیه فلسطین یک سال مهم و کلیدی است و حتما در آینده این مناسبات دنیای اسلام با قدس در این یکی دو سال به شکل برجسته مورد بررسی قرار خواهد گرفت و همانند سال های قبل نیست؛ چراکه اخیرا شاهد بودیم چند کشور اسلامی روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی کردند و کار عجیبی اتفاق افتاد و سفارتخانه های آنان افتتاح شد؛ البته این روابط در گذشته نیز وجود داشت؛ اما این دفعه به شکل علنی شکل گرفت؛ ولی همزمان با این کار که عادی سازی صورت گرفت، مشاهده می کنیم که معامله قرن شکست می خورد و تلاش برای انتقال پایتخت اسرائیل به بیت المقدس به شکست می انجامد و پذیرفته نمی شود و از طرف دیگر پا به پای خیانت های برخی دولتمردان کشورهای اسلامی، افکار عمومی دنیای اسلام به شدت به موضوع فلسطین حساس می شود و نگرانی به وجود می آید که نکند فلسطین به فراموشی سپرده شود و در رسانه های عمومی و شبکه های اجتماعی نگرانی و ابراز علاقه و محبت نسبت به فلسطین دوباره شکل می گیرد و از طرفی این نگرانی ها در خود فلسطین بسیار شدیدتر می شود و ملت فلسطین احساس کردند که پشتوانه های خود را در دنیای اسلام از دست دادند و این کشور را رسما فراموش کرده و به مرز نابودی می کشانند.
این مسئله، یک چهره ماجرای یکی دو سال اخیر است؛ در طرف دیگر ماجرا، فارغ از مذاکرات دیپلماسی و فضای رسانه ای، شاهد پیروزی های چشمگیر جبهه مقاومت هستیم و وقتی نگاه می کنیم، گویی که اسرائیل در مرز نابودی است.
امروز اسرائیل در درون مرزهای خود کاملا زندانی شده است؛ چون از حملات موشکی و پهپادی حزب الله، سوریه، گروه های فلسطینی و ... در امان نیست و اتفاقی که امسال افتاد این بود که رژیم صهیونیستی وارد یکسری درگیری های مستقیم با جمهوری اسلامی شد و جواب خود را هم به صورت صریح گرفت.
آخرین اتفاق امسال، دیگری مستقیم کشورهای جبهه مقاومت با اسرائیل بود که موشکی به نزدیکی دیمونا اصابت کرد و هیچ کدام از سامانه های دفاعی اسرائیل نیز علیرغم تمام ادعاهای نتوانستند هیچ اقدام مؤثری داشته باشند.
همچنین وقتی به این طرف قضیه نگاه می کنیم، شاهد وضعیت نویدبخش و بشارت دهنده ای هستیم که برخی نیز اشاره می کنند خیلی زودتر از زمانی که مقام معظم رهبری برای نابودی اسرائیل مشخص کردند، این اتفاق خواهد افتاد.
امسال یک اتفاق خوب دیگری نیز افتاد و آن موضع گیری آیت الله العظمی سیستانی در دیدار پاپ فرانسیس نسبت به قضیه فلسطین بوده است؛ در شرایطی که بسیاری از سیاستمداران دنیای اسلام قضیه فلسطین را فراموش کرده و برخی از علما در قبال آن سکوت کرده بودند، یک مرجع شیعی در عراق اعلام موضع کرده است.
بسیاری از افراد تبلیغ می کردند که قضیه فلسطین و قدس مربوط به ایران است؛ اما موضع گیری حضرت آیت الله سیستانی مشخص کرد که موضوع قدس و فلسطین مربوط به ایران نیست؛ بلکه مربوط به گفتمان اسلام، شیعه و پیروان ناب اسلام است و از آرمان فلسطین دفاع می کنند.
اگه بخواهیم به صورت خلاصه شرایط فعلی را بیان کنیم، باید بگوییم که هیچ گاه اسلام آمریکایی و اسلام ناب محمدی در منطقه ما اینقدر مرزبندی پیدا نکرده بود؛ بسیاری از چهره ها و نفاق ها آشکار شد و خیلی از اندیشمندان و نخبگان و رسانه هایی که توقع موضع گیری داشتیم، خوب عمل نکردند و از این طرف جبهه مقاومت و علمای جبهه مقاومت و به شکل خاص مراجع معظم تقلید چه در ایران و چه در نجف، بسیار با صراحت، شفافیت و قاطعیت پشت آرمان فلسطین ایستادند که این حرکات، پیامی را به دنیا و فلسطین منتقل می کند که پیروان اسلام ناب محمدی و گفتمان آن از قضیه فلسطین و آرمان آن دست نخواهد کشید و این مسئله مربوط به جایگاه ایران و جایگاه سیاسی جمهوری اسلامی ایران نیست؛ بلکه مربوط به جهان اسلام است؛ لذا موضوع قدس امسال از اهمیت برجسته ای برخوردار است و با همین منطق نیز مدیریت حوزه های علمیه وارد طراحی یک همایش مفصل روز قدس شده است که البته به خاطر اقتضائات کرونایی امسال، همایش چهار روزه مجازی را آغاز کرده ایم که ریاست آن با آیت الله اعرافی بوده است.
دو روز از این همایش مختص به علما، یک روز برای بانوان و یک روز با هنرمندان و شعرای جهان اسلام بوده و نشست های مختلفی در کشورهای گوناگون نیز برگزار می شود؛ لذا به نظر رسید که حوزه علمیه با رویکرد حوزه انقلابی و با درک شرایط بین المللی و پاسداشت گفتمان اسلام ناب، امام و رهبری ضرورت داشت و دارد که امسال در موضوع فلسطین حضور تعیین کننده داشته باشد.
* جنابعالی چندین سال به عنوان نماینده جامعة المصطفی در کشور اندونزی حضور داشتید. از برنامه های روز قدس در این کشور یا سایر کشورها برای ما بفرمایید.
یکی از اتفاقات مبارکی که در خلال این سالها افتاد این بود که قضیه فلسطین به موضوع راهبردی و محوری کل دنیای اسلام تبدیل شد.
ما در سال قبل با اینکه شرایط کرونایی بود، در بیش از ۸۰ کشور شاهد برگزاری برنامه روز قدس به اقتضاء همان کشور بودیم و حضور کاملا ملموس و مشهودی در تمام دنیا وجود داشت.
امروزه آرمان قدس با اهتمامی که نظام جمهوری اسلامی به قضیه فلسطین داشت و آن را به عنوان یکی از اساسی ترین محورهای سیاست خارجی خود تعقیب می کرد و به خاطر اهمیتی که مسئله فلسطین در عرصه بین الملل داشت و اهتمامی که همه دنیای اسلام به شکل تاریخی به مسئله فلسطین داشتند و جایگاهی که فلسطین در منابع دینی و معارف اسلامی ما دارد، به یک مسئله مورد دغدغه همه دنیای اسلام تبدیل شده و بلکه فراتر از دنیای اسلام، بسیاری از آزادیخواهان، اندیشمندان و نخبگان امروز دنیا نسبت به قضیه فلسطین حساسیت دارند.
به عنوان مثال شما در منطقه ای مثل آمریکای لاتین که اکثریت آنان از مسیحیان بوده و مسلمانان در اقلیت می باشند نیز مشاهده می کنید که جریان های بسیار گسترده ای در دفاع از فلسطین و مقابله با سیاست های صهیونیستی اتفاق می افتد؛ امروزه حتی در کشورهای اروپایی و حتی خود آمریکا شاهد نهادهای فراوانی هستیم که با جنایت های اسرائیلی مقابله می کنند و اساسا امروزه دنیا اسرائیل را به عنوان نماد صهیونیسم بین المللی می بیند. امروزه صهیونیسم بین المللی فجایع و جنایات فراوانی را علیه بشریت رقم می زند و نقش پنهان آن در گسترش کانون های فساد، ضد اخلاق در دنیا، در مدیریت پنهان اقتصاد جهانی و در ورشکستی بسیاری از کشورها و در حمایتی که ازکارتل های بزرگ اقتصادی به عمل می آورد، مشخص است.
امروز اسرائیل به عنوان نمادی از یک جریان ظلم و فساد و تباهی بین المللی شناخته شده است و از این طرف فلسطین به عنوان نمادی از مظلومیت بشر امروز در برابر ظلم ظالمان نمایان است. واقعا قضیه فلسطین، قضیه ایرانی و محدود به مرزهای جمهوری اسلامی نیست و در تمام دنیای اسلام وجود دارد.
اگر بخواهیم به برنامه های روز قدس در کشور اندونزی اشاره کنیم، باید بگوییم که ما در این کشور شاهد راهپیمایی ها و برنامه های متنوع و متعدد بودیم که به صورت خودجوش توسط هواداران فلسطین انجام می شد؛ امروزه جشنواره های هنری، ادبی، عکاسی، نمایشگاه های گوناگون، مسابقات بین المللی با موضوعات مختلف در تمام دنیا با موضوع فلسطین انجام می شود.
علیرغم همه خیانت ها، کاستی ها و کاهلی هایی که در بخشی از دنیای اسلام وجود داشته است، قضیه فلسطین سال به سال بالنده تر، پویاتر و شکوفاتر از سال های قبل مطرح می شود و ویژگی که امسال و دو سه سال اخیر برجسته بوده، این بود که فلسطین با گفتمان ناب اسلام محمدی در حال پیداکردن پیوند است.
